Amerikalılarla İş Yapmanın Öğrettikleri
1960’lı yıllarda Alarko, Adana’da “Hava Atış Bombardıman Okulu” diye anılan İncirlik Hava Üssü’nde gerçekleştirdiği asker barakalarının yapımı ve hava koşullandırması işinde ilk defa yabancılarla çalışmıştı. Bu iş Alarko için teknik, teklif hazırlama ve proje yönetimi bakımından önemli bir deneyim olmuştu.
“Büyümede İvme Kazanmak”
1960’lı yıllarda Alarko, henüz çok genç bir şirket olmasına karşın pazarda önemli bir yere gelmiş, değişen Türkiye koşullarında hızla büyüyeceği bir sürecin içine girmişti. Üzeyir Garih bu dönemi değerlendirirken, kendi sektörlerinde sanayiye yöneldiklerini ve bunun için hazır olduklarını belirtiyor.
Coca Cola Türkiye’de...
Coca Cola’nın Türkiye’deki macerası, 2007 yılında kaybettiğimiz iş adamı Kadir Has’ın 1950’li yılların başında Adana-İncirlik’te bulunan Amerikan üssündeki alışveriş merkezinde Coca Cola’yı tatması ve çok beğenmesiyle başladı. İlk ABD yolculuğunu da o yıl yaptı ve Coca Cola’nın Amerikalıların hayatındaki önemli yerini gördü. Bu seyahat sonrasında Has’ın kafasındaki tek soru “nasıl Coca Cola’nın Türkiye’de temsilcisi olabilirim”di.
Türkiye’nin İlk Modern Mağazası VAKKO ve Alarko
1962 yılında Beyoğlu’nda İstiklal Caddesi’nde özel bir açılış töreni yapılıyordu; mimarisiyle, altı katlı mağaza konseptiyle, vitrinleriyle, personeliyle, resim galerisi ve “cafe”siyle Türkiye’de mağazacılık tarihinde bir dönem başlatan Vakko kapılarını açıyordu. Alarko bu özel binada ısıtma ve havalandırma sistemini o günün olanaklarıyla en iyi şekilde tamamlamıştı. Ancak bu başarılı projeden de alınacak dersler vardı.
Modern Vakko Fabrikası’nda Alarko’nun Katkısı
1960’lı yılların sonunda Vakko’nun inşaatına başladığı yeni fabrika, mimarlık ve plastik değerleriyle çok farklıydı. Yapı modern mimarisinin yanı sıra dönemin önemli sanatçılarının eserleri ile donatılmıştı.
Küçük Bir Şirketin Gelişme ve Büyüme Sancıları
Üzeyir Bey, 1960'lann koşullarında küçük şirketlerde bu durumu doğal bulmakla birlikte, şirketler orta büyüklüğe ulaşınca departmanların kurulması, yönetimin yeniden yapılandırılması gereğine de işaret ediyordu. Alarko çok kısa bir süre sonra bu ihtiyaçla yüz yüze gelecek ve yeniden yapılanacaktı. 1964 yılında başlanan, 1966 yılında tamamlanan fabrika inşaatından sonra Alarko'da yeni bir dönem başlayacaktı.
Güvenilir ve Teknik Bir Firma Olmak
Üzeyir Bey o günleri şöyle değerlendiriyordu: “O yıllarda Türkiye’mizde özellikle klima ve havalandırma konularında nispeten bilgili, temiz iş yapan firmalar, biri Alarko olmak üzere iki-üçü geçmiyordu”. Bu olumsuz koşullarda Alarko olumsuzlukları kendisi için olumlu koşullara çevirmeyi başardı. Sektörde güvenilir bir firma olarak öne çıkmaya ve büyümeye başladı.
Olumsuz Bir Durumu Olumluya Çevirmek
Türkiye'de ekonomik koşulların giderek zorlaştığı, büyüme potansiyelinin azaldığı 1950'li yılların sonlarında yeni kurulmuş bir firma olarak Alarko'yu da zor günler bekliyordu, ithalat zorlukları yerli üretime önem kazandırıyordu. Öte yandan taahhüt ve imalat işlerini mühendislik gereklerine uygun şekilde yapacak kuruluşlar da son derece azdı. Bu olumsuz koşullarda Alarko olumsuzlukları kendisi için olumlu koşullara çevirmeyi başardı. Sektörde güvenilir bir firma olarak öne çıkmaya ve büyümeye başladı.
Malatya Bez Fabrikası Hava Koşullandırması
Sümerbank Malatya Fabrikası'nda ek tesisleri inşa ettirmiş, makinaları da dışardan ithal ederek montajını tamamlamıştı. Ancak fabrikanın hava koşullandırması için gerekli cihaz ve donanımlar ithal edilemiyordu. Yerli olarak yaptırmaya karar vermiş ve ihaleye çıkılmıştı, ihaleye Alarko'dan başka istekli çıkmamıştı.
Merkez Bankası'nın Bastığı İlk Kağıt Parada Alarko'nun Katkısı
Türkiye’de bir banknot matbaası kurulması çalışmalarına 1930’lu yılların sonlarına doğru başlanmış, ancak İkinci Dünya Savaşı nedeniyle çalışmalara devam edilememişti. 1951 yılında yeniden başlatılan banknot matbaası kurma işi 1958 yılında tamamlanmıştı. Türkiye Cumhuriyeti kendi matbaasında ilk kağıt parasını basmaya hazırlanıyordu.
Üzeyir Garih Bey'in İlginç Teşekkürü
1960’li yıllarda başlanan Orta Doğu Teknik Üniversitesi kampüsünün inşaatı Türkiye’de mimarlık, inşaat ve mekanik tesisat alanında bir çok modern uygulamanın başlangıcı oldu. O yıllarda Alarko ilk üretim fabrikasını Alsac’ı kurmuştu. Alarko, ODTÜ mekanik tesisatı işlerine kendi fabrikasında geliştirdiği Türkiye’de üretilen ilk fan coil ile katılmıştı.
1950 ve 60'lı Yıllarda Sinemada Gerçek Konfor
Kocaman salonda yazın sıcaktan bunalarak, kışın soğuktan titreyerek film seyretmek nasıl keyifli olabilir? Sinemanın en fazla ilgi gördüğü 50 ve 60’lı yıllarda, Alarko Türkiye’de ilk kez uyguladığı modern salon havalandırma sistemleri ile sinemaseverlere bunalmadan veya titremeden konfor içinde, keyifle film seyredebilme olanağını sundu.
İstanbul’un İlk Alış Veriş Merkezi İMÇ’de Alarko
İstanbul’da 2000’li yıllarda birbiri ardına alış veriş merkezleri açıldı ve sosyal yaşamda alış veriş merkezi kültürü oluştu. 40 yıl öncesine gidilirse bugünkü alış veriş merkezlerinin atası olarak “çarşı”lar çıkıyor karşımıza. İstanbul’un ilk büyük çarşısı ise, bugün daha çok “plakçılarla” hatırlansa da İstanbul Manifaturacılar Çarşısı’dır; kısaca İMÇ.
Atatürk Kültür Merkezi’nde Alarko ve Carrier
Bir süre önce yıkılıp yerine daha modern bir yapı inşa edilmesi gündeme gelince tartışmalara neden olan Atatürk Kültür Merkezi (AKM), yapıldığı dönemde modern mimarisi ve yüksek teknolojisi ile öne çıkıyordu. 30 yıl boyunca İstanbulluların sanat ve kültür yaşamında önemli bir yer tutan bu önemli mekanın konfor koşullarının sağlanmasında Alarko ve Carrier’ın yaptığı katkılar övüncümüzdür.
Sanayi Alanında İlk Adımlar: Atölyeden Fabrikaya
1960’lı yıllar Alarko mühendislik, taahüt işlerinin yanı sıra sanayici olarak geliştiği, kısa bir süre sonra sektörün ve Türkiye’nin önde gelen sanayi kuruluşu haline geldiği bir dönem oldu.
Çayırova Arçelik Fabrikası’nda Alarko Isıtma Ürünleri
Arçelik’in 1960’lı yılların ortalarında Çayırova’da yaptırdığı çamaşır makinası fabrikası dönemin en büyük sanayi yapılarından biriydi. Yapı mimarisi ve inşaat tekniği ile modern sanayi yapılarının öncüsüydü.
Reorganizasyon İçin Amerika’dan Gelen “Mütehassıs”
1960 ‘lı yılların sonuna doğru Üzeyir Garih Bey durumu şöyle açıklıyordu: “İşler bizi sürüklüyor, biz işleri kovalıyorduk. Şirkette kimin tam olarak ne yaptığı belli olmuyordu. İşin böyle devam etmeyeceğini anlamıştık. Mutlaka bir çözüm bulmak zorundaydık”.
Alarko Şirketler Topluluğu 1973’den Bugüne - 1
1973 yılında bir holding yapısı içinde şirketler topluluğu haline gelmesi ile birlikte Alarko Sanayi ve Ticaret AŞ de (AST) ayrı bir şirket olarak örgütlenmişti. Alarko’nun kuruluşundan 1973’e kadar geçen ortak tarihi böylece şirketlere göre değişik şekillerde gelişti.
Alarko Şirketler Topluluğu 1973’den Bugüne - 2
Alarko Turizm Grubu turizm, sosyal ve eğlence tesislerinde, geniş anlamıyla “leisure management” olarak tanımlanan, farklı konseptler üretme, üretilen konseptleri üstün biçimde pazarlama, servis kalitesini mükemmelleştirme, bu ürün ve faaliyetler üzerinden istisnai artı değer yaratmayı hedefliyor. Grup bu kapsamda otel, spor/rekreasyon tesisi, spa ve sinema sektörlerinde faaliyet gösteriyor.
Alarko Sanayi ve Ticaret Yurt İçi ve Yurt Dışında Daha Etkin
1973 yılında Alarko’nun çalışma alanlarına göre yeniden örgütlenmesi ve oluşturulan yeni “müesseseleri” bir holding olarak örgütlemesi, bu arada Alarko Sanayi ve Ticaret (AST) anonim şirket olarak endüstriyel imalat ve satışı alanında faaliyetlerin merkezi haline gelmesi, tüm Alarko Holding müesseseleri gibi AST için de bir canlanma ve atılım kaynağı olmuştu.
Alarko Sanayi ve Ticaret AŞ’den Alarko Holding’e
1973 yılı Alarko için çok önemli kararların alındığı ve uygulamaya konulduğu bir yıl oldu. Şirketin yeniden yapılanması artık kaçınılmaz olmuştu. Uzun araştırmalar sonunda Alarko Türkiye’nin ilk holdinglerinden biri olarak yeniden örgütlendi.
Alarko Holding’in Yeniden Organizasyonu
Alarko Holding başlangıçta altı esas faaliyet alanında örgütlenmişti. Bu yapı bugün de esas olarak devam ediyor. Alarko çok alanda çok değişik işlere dağılmış bir faaliyet yerine kendisini geliştiren ve bir kısmında kendisinin kurucu olarak rol oynadığı alanlarda kökleşmeyi tercih etti.