Teknolojisini yenileyen, dış pazarlara erişim olanaklarını ve rekabet gücünü arttıran Alarko Carrrier'ın ana faaliyet konuları:
Endüstriyel Alanda: Araştırma Geliştirme ve Üretim
Ticaret ve Pazarlama Alanları: Pazarlama ve Satış / Mühendislik ve Proje Hizmetleri, Sistem Satışları / İhracat / Temsilcilik ve İthalat
Alarko Carrier, İstanbul'daki Genel Yönetim, Büro ve iki fabrika ile Gebze Organize Sanayi Bölgesi'nde (GOSB) 60.000 m²'lik alanda kurulan yeni kompleksine Ekim 2000'de taşındı.
Alarko Carrier'ın endüstriyel faaliyetleri, Genel Yönetim Merkezi'ne bağlı olarak, Gebze Ana Üretim Tesisleri ile Dudullu Radyatör Üretim Tesisi'nde; ticaret ve pazarlama faaliyetleri ise İstanbul, Ankara, İzmir, Adana ve Antalya büroları tarafından yürütülür.
Üzeyir Garih 1951 yılının Temmuz ayında İstanbul Teknik Üniversitesi'nden parlak bir dereceyle mezun olmuştu. Artık genç bir makine yüksek mühendisi idi.
1951 Temmuz’u... Üzeyir Garih İstanbul Teknik Üniversitesi Makina Fakültesi’ni başarıyla bitirmiş ve Carrier Corporation’un Türkiye temsilcisi J. and A. Baker firmasında işe başlamıştı.
1954 yılı... Üzeyir Garih Carrier'da çalışıyordu. Üç senelik mühendisti, 1,5 yıla yakın iş deneyimi edinmişti. Çalıştığı işte tasarım, üretim, montaj konularının yanı sıra piyasa deneyimi elde etmiş ve oldukça geniş bir çevre edinmişti. Şirket anonime dönüşmüş, şirket içinde arkadaşları ve başkan tarafından görünür bir değer kazanmıştı.
"...Alarko Kolektif Şirketi'ni kurduk. Elele yola çıktık. Galata'da Vefai Han'ın avluya bakan bir odasında iki masa, üç iskemle ile işe başladık."
Alarko’nun İshak Alaton ve Üzeyir Garih tarafından 1954 yılında kurulmasından bu yana yarım yüzyıl geride kaldı.
Alarko 1957 yılında Türkiye’deki ekonomik koşullar giderek zorlaşırken önemli bir karar verdi. Önüne çıkan uygun koşulları, risk de alarak değerlendirdi ve ilk fabrikasının arsasını satın aldı. Bu Alarko için tarihi bir karardı.
1960’lı yıllarda Alarko, Adana’da “Hava Atış Bombardıman Okulu” diye anılan İncirlik Hava Üssü’nde gerçekleştirdiği asker barakalarının yapımı ve hava koşullandırması işinde ilk defa yabancılarla çalışmıştı. Bu iş Alarko için teknik, teklif hazırlama ve proje yönetimi bakımından önemli bir deneyim olmuştu.
1960’lı yıllarda Alarko, henüz çok genç bir şirket olmasına karşın pazarda önemli bir yere gelmiş, değişen Türkiye koşullarında hızla büyüyeceği bir sürecin içine girmişti. Üzeyir Garih bu dönemi değerlendirirken, kendi sektörlerinde sanayiye yöneldiklerini ve bunun için hazır olduklarını belirtiyor.
Coca Cola’nın Türkiye’deki macerası, 2007 yılında kaybettiğimiz iş adamı Kadir Has’ın 1950’li yılların başında Adana-İncirlik’te bulunan Amerikan üssündeki alışveriş merkezinde Coca Cola’yı tatması ve çok beğenmesiyle başladı. İlk ABD yolculuğunu da o yıl yaptı ve Coca Cola’nın Amerikalıların hayatındaki önemli yerini gördü. Bu seyahat sonrasında Has’ın kafasındaki tek soru “nasıl Coca Cola’nın Türkiye’de temsilcisi olabilirim”di.
1962 yılında Beyoğlu’nda İstiklal Caddesi’nde özel bir açılış töreni yapılıyordu; mimarisiyle, altı katlı mağaza konseptiyle, vitrinleriyle, personeliyle, resim galerisi ve “cafe”siyle Türkiye’de mağazacılık tarihinde bir dönem başlatan Vakko kapılarını açıyordu. Alarko bu özel binada ısıtma ve havalandırma sistemini o günün olanaklarıyla en iyi şekilde tamamlamıştı. Ancak bu başarılı projeden de alınacak dersler vardı.
1960’lı yılların sonunda Vakko’nun inşaatına başladığı yeni fabrika, mimarlık ve plastik değerleriyle çok farklıydı. Yapı modern mimarisinin yanı sıra dönemin önemli sanatçılarının eserleri ile donatılmıştı.
Üzeyir Bey, 1960'lann koşullarında küçük şirketlerde bu durumu doğal bulmakla birlikte, şirketler orta büyüklüğe ulaşınca departmanların kurulması, yönetimin yeniden yapılandırılması gereğine de işaret ediyordu. Alarko çok kısa bir süre sonra bu ihtiyaçla yüz yüze gelecek ve yeniden yapılanacaktı. 1964 yılında başlanan, 1966 yılında tamamlanan fabrika inşaatından sonra Alarko'da yeni bir dönem başlayacaktı.
Üzeyir Bey o günleri şöyle değerlendiriyordu: “O yıllarda Türkiye’mizde özellikle klima ve havalandırma konularında nispeten bilgili, temiz iş yapan firmalar, biri Alarko olmak üzere iki-üçü geçmiyordu”. Bu olumsuz koşullarda Alarko olumsuzlukları kendisi için olumlu koşullara çevirmeyi başardı. Sektörde güvenilir bir firma olarak öne çıkmaya ve büyümeye başladı.
Türkiye'de ekonomik koşulların giderek zorlaştığı, büyüme potansiyelinin azaldığı 1950'li yılların sonlarında yeni kurulmuş bir firma olarak Alarko'yu da zor günler bekliyordu, ithalat zorlukları yerli üretime önem kazandırıyordu. Öte yandan taahhüt ve imalat işlerini mühendislik gereklerine uygun şekilde yapacak kuruluşlar da son derece azdı. Bu olumsuz koşullarda Alarko olumsuzlukları kendisi için olumlu koşullara çevirmeyi başardı. Sektörde güvenilir bir firma olarak öne çıkmaya ve büyümeye başladı.
Sümerbank Malatya Fabrikası'nda ek tesisleri inşa ettirmiş, makinaları da dışardan ithal ederek montajını tamamlamıştı. Ancak fabrikanın hava koşullandırması için gerekli cihaz ve donanımlar ithal edilemiyordu. Yerli olarak yaptırmaya karar vermiş ve ihaleye çıkılmıştı, ihaleye Alarko'dan başka istekli çıkmamıştı.
Türkiye’de bir banknot matbaası kurulması çalışmalarına 1930’lu yılların sonlarına doğru başlanmış, ancak İkinci Dünya Savaşı nedeniyle çalışmalara devam edilememişti. 1951 yılında yeniden başlatılan banknot matbaası kurma işi 1958 yılında tamamlanmıştı. Türkiye Cumhuriyeti kendi matbaasında ilk kağıt parasını basmaya hazırlanıyordu.
1960’li yıllarda başlanan Orta Doğu Teknik Üniversitesi kampüsünün inşaatı Türkiye’de mimarlık, inşaat ve mekanik tesisat alanında bir çok modern uygulamanın başlangıcı oldu. O yıllarda Alarko ilk üretim fabrikasını Alsac’ı kurmuştu. Alarko, ODTÜ mekanik tesisatı işlerine kendi fabrikasında geliştirdiği Türkiye’de üretilen ilk fan coil ile katılmıştı.
Kocaman salonda yazın sıcaktan bunalarak, kışın soğuktan titreyerek film seyretmek nasıl keyifli olabilir? Sinemanın en fazla ilgi gördüğü 50 ve 60’lı yıllarda, Alarko Türkiye’de ilk kez uyguladığı modern salon havalandırma sistemleri ile sinemaseverlere bunalmadan veya titremeden konfor içinde, keyifle film seyredebilme olanağını sundu.
İstanbul’da 2000’li yıllarda birbiri ardına alış veriş merkezleri açıldı ve sosyal yaşamda alış veriş merkezi kültürü oluştu. 40 yıl öncesine gidilirse bugünkü alış veriş merkezlerinin atası olarak “çarşı”lar çıkıyor karşımıza. İstanbul’un ilk büyük çarşısı ise, bugün daha çok “plakçılarla” hatırlansa da İstanbul Manifaturacılar Çarşısı’dır; kısaca İMÇ.
Bir süre önce yıkılıp yerine daha modern bir yapı inşa edilmesi gündeme gelince tartışmalara neden olan Atatürk Kültür Merkezi (AKM), yapıldığı dönemde modern mimarisi ve yüksek teknolojisi ile öne çıkıyordu. 30 yıl boyunca İstanbulluların sanat ve kültür yaşamında önemli bir yer tutan bu önemli mekanın konfor koşullarının sağlanmasında Alarko ve Carrier’ın yaptığı katkılar övüncümüzdür.
1960’lı yıllar Alarko mühendislik, taahüt işlerinin yanı sıra sanayici olarak geliştiği, kısa bir süre sonra sektörün ve Türkiye’nin önde gelen sanayi kuruluşu haline geldiği bir dönem oldu.
1960’lı yıllar Alarko mühendislik, taahüt işlerinin yanı sıra sanayici olarak geliştiği, kısa bir süre sonra sektörün ve Türkiye’nin önde gelen sanayi kuruluşu haline geldiği bir dönem oldu.
Arçelik’in 1960’lı yılların ortalarında Çayırova’da yaptırdığı çamaşır makinası fabrikası dönemin en büyük sanayi yapılarından biriydi. Yapı mimarisi ve inşaat tekniği ile modern sanayi yapılarının öncüsüydü.
1960 ‘lı yılların sonuna doğru Üzeyir Garih Bey durumu şöyle açıklıyordu: “İşler bizi sürüklüyor, biz işleri kovalıyorduk. Şirkette kimin tam olarak ne yaptığı belli olmuyordu. İşin böyle devam etmeyeceğini anlamıştık. Mutlaka bir çözüm bulmak zorundaydık”.
1962-1964 arası Alarko için çok önemli değişimlerin yaşandığı yıllar oldu. Şirket, on yılın birikimiyle yapısal bir değişim sürecine girdi.
1970‘lerin başlarında Alarko’nun sanayi üretimi gelişmiş ve çeşitlenmiş, taahhüt işlerinde “anahtar teslim tesis kurma” aşamasına gelinmiş, ticaret tüm Türkiye’ye yayılmıştı. Yeniden örgütlenme zorunluydu.
1960'lı yılların sonuna doğru ABD'den davet edilen "danışman"ın verdiği rapor ve önerileri Alarko'nun kurumsallaşması, bir kimlik kazanması, profesyonelleşmeye açık bir yeniden örgütlenmeyi gerçekleştirmesi yolunda rehber olacaktı.
1960‘lı yılların sonuna doğru Alarko Sanayi ve Ticaret AŞ hemen tüm ısıtma, havalandırma ve hava koşullandırma cihaz ve sistemlerini üretebiliyordu. Üretmediklerini de dışardan ithal ederek pazarın tüm ihtiyaçlarını karşılayabiliyordu. 1960-70 arasında ürünlerle ilgili “broşür”, “seçim verileri”, “montaj, işletmeye alma ve arıza-bakım talimatları” ve “yedek parça katalogları” hazırlanmıştı.
1960'ların sonuna doğru Alarko tam bir sanayi şirketi olmuştu. Önemli endüstriyel hava koşullandırma cihazlar, ile endüstri ve büyük ticari binalara yönelik ısıtma sistem cihazlar üretiliyordu.
1970 sonrasında gelişen pazar koşullarında satış süreçleri şubeler ve şubeler etrafında örgütlenen “yetkili satıcılar” tarafından yapılmaya başlandı. Bu durum yetkili satıcıların mühendis ve satış elemanlarının cihazların özellikleri, satış teknikleri ve müşteri ilişkileri konularında eğitilmesini gerektiriyordu. Şirket dışı eğitimler bu koşullarda Alarko mühendisleri tarafından gerçekleştirildi.
Yeraltı sularının tarım alanında kullanımının için çalışmaların başladığı yıllarda Alarko üreticilerin ihtiyacını görüp, Devlet Su İşleri’nin (DSİ) yurt dışından getirebildiği az sayıda dalgıç pompanın ihtiyacı karşılamadığını tesbit ederek dalgıç pompa üretimine başladı.
1973 yılında bir holding yapısı içinde şirketler topluluğu haline gelmesi ile birlikte Alarko Sanayi ve Ticaret AŞ de (AST) ayrı bir şirket olarak örgütlenmişti. Alarko’nun kuruluşundan 1973’e kadar geçen ortak tarihi böylece şirketlere göre değişik şekillerde gelişti.
Alarko Turizm Grubu turizm, sosyal ve eğlence tesislerinde, geniş anlamıyla “leisure management” olarak tanımlanan, farklı konseptler üretme, üretilen konseptleri üstün biçimde pazarlama, servis kalitesini mükemmelleştirme, bu ürün ve faaliyetler üzerinden istisnai artı değer yaratmayı hedefliyor. Grup bu kapsamda otel, spor/rekreasyon tesisi, spa ve sinema sektörlerinde faaliyet gösteriyor.
1973 yılında Alarko’nun çalışma alanlarına göre yeniden örgütlenmesi ve oluşturulan yeni “müesseseleri” bir holding olarak örgütlemesi, bu arada Alarko Sanayi ve Ticaret (AST) anonim şirket olarak endüstriyel imalat ve satışı alanında faaliyetlerin merkezi haline gelmesi, tüm Alarko Holding müesseseleri gibi AST için de bir canlanma ve atılım kaynağı olmuştu.
1973 yılı Alarko için çok önemli kararların alındığı ve uygulamaya konulduğu bir yıl oldu. Şirketin yeniden yapılanması artık kaçınılmaz olmuştu. Uzun araştırmalar sonunda Alarko Türkiye’nin ilk holdinglerinden biri olarak yeniden örgütlendi.
Alarko Holding başlangıçta altı esas faaliyet alanında örgütlenmişti. Bu yapı bugün de esas olarak devam ediyor. Alarko çok alanda çok değişik işlere dağılmış bir faaliyet yerine kendisini geliştiren ve bir kısmında kendisinin kurucu olarak rol oynadığı alanlarda kökleşmeyi tercih etti.
Alarko Sanayi ve Ticaret AŞ’den (AST) holdingleşerek Alarko Şirketler Topluluğu (AŞT) olarak yeniden örgütlenme sürecini, AŞT’nin faaliyet alanlarının taahhüt, enerji, arazi geliştirme, sanayi ticaret grupları ve gayrimenkul yatırım ortaklığı altında yeniden düzenlediğini anlatmıştık. Daha sonra bu yapıya “Su Ürünleri Grubu” da eklenecekti.
1970’li yıllarda sulu tarım yapılan bölgeler çok sınırlıydı. Bunların içinde Ege, Çukurova, Trakya bölgeleri öne çıkıyordu. Bu bölgelerde yüzey sularının bulunduğu yerlerde santifüj pompalar yaygın olarak kullanılıyordu.
1974 yılında Alarko Sanayi ve Ticaret değişik sektör ve alanlar için kapsamlı, üretim ve hizmet olanaklanna ve potansiyeline sahipti. Gelişimi sürdürebilmek için yeniden örgütlenme gerekiyordu.
Türkiye’de sanayileşme ve kalkınma politikalarının tartışıldığı yıllar… Üzeyir Garih Bey bu tartışmalar içinde Alarko’nun yerini şöyle açıklıyordu:“Kazandığımız paraları yatırım malları üretecek sınai tesise yatırıyor ve Türkiye’de ilk ağır sanayi ürünleri üretecek bir fabrika kurgusuna yönlendiriyorduk. İsmimiz ve namımız 1970’lerde ‘fabrika yapan fabrika’ olarak ün kazanmıştı”
Alarko Şirketler Topluluğu’nda gerçekleştirilen yeniden organizasyon ve kurumsallaşma programları kapsamında şirket ile çalışanları arasındaki ilişkilerin, karşılıklı sorumluluk anlayışı çerçevesinde daha sağlam esaslara kavuşturulması da düşünülmüştü. Bugün Alarko Carrier ve Alsim tarafından hala kutlanan “Alarko Günü” bu konuda yapılan çalışmaların bir sonucuydu.
Günümüzde Alarko Carrier Sanayi ve Ticaret (ACST) bünyesinde önemli bir üretim tesisi olan Alarko Pompa Müessesi (ALPOM) 1974 yılında kuruldu. Ancak Alarko Sanayi Ticaret (AST) ALSAC Fabrikası’nda değişik tiplerde pompa üretimi başlamış ve oldukça yol alınmıştı. 1974 yılında pompa üretiminin ulaştığı kapasite ve üretim çeşitliliği bu faaliyetin ayrı bir organizasyon olarak düzenlenmesini gerektiriyordu.
Alarko’nun kuruluş ve gelişme yıllarında esas faaliyet alanı “ısıtma ve kalorifer tesisatı” olduğu için brülör ve sirkülasyon pompası temel ürünlerdi. Elle kontrol edilen kumanda panoları yerli üretiliyordu. Brülör ve sirkülasyon pompası henüz Türkiye’de üretilmiyor, dışardan ithal ediliyordu.
"Alpom dalgıç tulumbalar ve bunların elektrik motorlarının imalatını ülkemizde yapan tek firmadır. 1982 yılında ülkemize 1 milyon dolar döviz kazandırmıştır"
Okul ve üniversitelerde bahis konusu temel eğitimde ele edilen bilgiler iş hayatının çapraşık problemlerinin çözümünde kullanılacak metot ve sistemlerin anlaşılmasına yardımcı olacak niteliktedir. İş hayatına girmiş bulunan gencin artık çalıştığı müessesede eğitim görmesi gerekir.
Alarko Radyatör Fabrikası, en yeni teknolojiyle kuruldu. Alarko radyatörleri iç pazarın yanı sıra en önemli ihracat ürünü oldu.
AST’nin en büyük sanayi yatırımı olan Gebze Tesisi’nin inşaatına başlandı. Fabrika 2000 yılında üretime başladı.
Alarko Sanayi ve Ticaret, modern hava koşullandırmanın kurucusu ve günümüzde bu alanda dünya lideri olan Carrier ile eşit oranda ortaklık gerçekleştirdi; Alarko Carrier Sanayi ve Ticaret AŞ (ACST) kuruldu. Bu ortaklık Alarko’nun küresel büyük pazarın içinde yer almasını sağladı.
ACST Ar-Ge Bölümü’nün de katkısıyla geliştirilen yeni seri “Çatı Klimaları”nın ve “Klima Santralleri”nin üretimine Gebze Tesisleri’nde başlandı. ACST ortaklıkla kazandığı güçle Türkiye’de merkezi sistem, hastane ve hassas hava koşullandırma alanlarında pazarın en etkin firması haline geldi.